Ahmet Hikmet Müftüoğlu (d. İstanbul, 1870 - ö. aynı yer, 1927)
Hayatı:
Şair Yahya Sezai Efendi'nin oğlu. Türkçülük akımına mensuptu. Galatasaray Lisesi mezunudur. Dışişlerinde çalıştı, Galatasaray'da hocalık yaptı. Darülfünun'da müderrislik, sarayda başmabeyincilik yaptı. Maçka'da gömülüdür. Servet-i Fünun, Türk Derneği Mecmuası, İkdam gazete ve dergilerinde yazdı. Eserleri, Servet-i Fünun akımının etkisini taşıyordu. Ancak bu akım etkisinde kullandığı ağdalı yazıların olumlu karşılanmadığını görünce, sonraki dönem hikâye ve yazılarında sade bir Türkçe kullandı. Memur olarak çalışması ve siyasi etkinliklere katılması, edebiyata ayırdığı zamanı ve eserlerinin sayısını kısıtladı. Öykü yazarıdır.Milliyetçilik düşüncesini savunmuştur.Serveti fünun edebiyatı içinde yer almasına ragmen daha sonra Milli Edebiyat döneminde verdigi eserlerle tanınmıştır.
Eserleri :
- Leyla yahut Bir Mecnunun İntikamı
- Haristan ve Gülistan
- Çağlayanlar
- Gönül Hanım
- Bir Tesadüf
- Kadın Ruhu
- Beliren Simalar
- Salon Köşeleri
- Bir safha-i kalb
- Silinmiş Çehreler
Türk milliyetçiliğine hem siyasî hem de edebî alanda hizmet etmiş yazarlarımızdan Ahmed Hikmet Müftüoğlu 1870'de İstanbul'da doğmuştur. Ailesi dönemin ulema sınıfındandır. Şiirle ve tasavvufla ilgilenmişlerdir. Müftüoğlu yedi yaşında babasını kaybetmiş, ağabeyinin himayesinde büyümüştür. Eğitimine Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesinde başlamış daha sonra Galatasaray Sultanisine girmiştir. Tevfik Fikret'le bu okulda tanışmış ve arkadaşlık kurmuştur. 1888'de sultanideki eğitimini bitirmiş, Hariciye Nezaretinde çalışmaya başlamıştır. Bu görevine devam ederken Galatasaray Lisesinde öğretmenlik yapmıştır. Pire (Yunanistan) ve Poti (Kafkasya) şehbenderliğine vekalet etmiş, 1891'de İstanbul'a geri dönmüş ve eski işine devam etmiştir. 1908'de Ticaret ve Ziraat nezaretinde göreve başlamıştır. Galatasaray Lisesindeki hocalık görevini Tevfik Fikret bu liseye müdür olunca bırakmıştır. Darülfünun, Edebiyat Fakültesi Fransız ve Alman edebiyatları hocalığına başlamıştır. 1912'de Peşte'ye gönedrilmiş, mütareke döneminde İstanbul'a dönmüştür. Harp malzemeleriyle ilgili bir komisyonun başkanı sıfatıyla Peşte, Viyana ve Berlin'de kalmıştır. İstanbul'a döndüğünde halife Abdülmecid Efendinin baş mabeyinciliğini yapmıştır. Ankara'da Hariciye Müsteşar vekaletini üstlenmiş, 1927 yılında vefat etmiştir.
Fikirleri ve kişiliği: Türkçü ve Türkçeci yazarlarımızın önde gelenlerinden Ahmet Hikmet Müftüoğlu edebiyatımızın milliyetçi hareketini temsil etmiştir. Türkçülüğü siyasi sahada savunan isimlerimizdendir. Yazarlığa Servet-i Fünuncular içinde başlamış, meşrutiyetten sonra Türkçülük ülküsünü benimsemiş ve Servet-i Fünunculardan ayrılmıştır. Müsbet ilimlerle ilgili tercümeler yapmış ve Hazine-i Fünun ile Servet-i Fünun dergilerinde yayımlatmıştır. 1894-1900 yılları arasında aynı dergilerde hikayelerini sunmuştur. 1908'den sonra sanatını sosyal konulara yönlendirmiştir. Ölümüne kadar bu fikre bağlı kalmış, edebi alanda Çağlayanlar'da hikayeleri ve Gönül Hanım adlı romanında bunu sergilemiştir. Türk toplum yapısını Çağlayanlar'daki 16 hikayesinde ortaya koymuştur.
(ALINTIDIR...)
|
